Home  

Nazad

Naprijed

Ekologija

                                                      BITKA ZA RIJEKU SANU     

 Lokalni zvanicnici iz opcine Sanski Most i Unsko – sanskog kantona su 1996 . poceli pregovore sa Elektroprivredom BiH, te sa vladom Federacije BiH, o mogucoj izgradnji dvije hidroelektrane na rijeci Sani – u selima Vrhpolje i Caplje – te desetak elektrana na okolnim pritokama te lijepe bosanske rijeke . Medjutim, nisu u vezi s tim projektom konsultovali strucnjake za ekologiju . Nisu napravili ni projekat o mogucim losim ekoloskim posljedicama izgradnje tih hidroelektrana, NVO iz Sanskog Mosta, Omladinski centar, koja se bavi omladinom i razvojem zajednice, odlucila je da preduzme nesto u vezi toga . Izvrsni direktor Nidjara Biscevic i aktivni clanovi Centra pokrenuli su tromjesecnu kampanju, ''Hidroelektrane na Sani, da ili ne ?'', sto je podrzao i finansirao USAID DemNet svojim mikro grantom.

Ekoloski boj

 
'' Ovo nije nista novo'', rekao je Fikret Kurtovic, zaljubljenik u prirodu i lider projekta . ''Jos od 1954. su mnogi ljudi zeljeli da izgrade hidroelektrane na Sani '' . Nekada su, prica Kurtovic, postojali planovi da se na Sani izgradi cak pet hidroelektrana . Ipak, iz ovih ili onih razloga, od tih planova se odustalo nakon sto je postalo jasno da bi izgradnjom elektrana bila unistena mnoga sela . Iako nisu najjasniji motivi za obnovu tih starih planova, nakon sto je tadasnji premijer Federacije BiH otvoreno progovorio o hidroelektranama na Sani, Kurtovic i kolege zapoceli su svoj ekoloski boj.

Kampanja je probudila veliko interesovanje medju ljudima koji zive uz rijeku Sanu , a Omladinski centar je doslovno obasuo medije i javnost vaznim informacijama o ekoloskim aspektima izgradnje hidroelektrana . Organizovali su okrugle stolove, te suocili zagovornike i protivnike ideje o izgradnji pomenutih elektrana . Napravili su vise radio i TV emisija u kojima su predstavili razlicita gledista o tom projektu.

Pisali su i slali protestna pisma raznim stampanim i eletronskim medijima, cak i Parlamentu Federacije BiH . U saradnji sa ribolovnim udruzenjem ''Sana'' iz tog kraja organizovali su izlozbu posvecenu ljepotama Sane :

''Doline Sane'' . Osnovali smo i jedno novo ekolosko udruzenje ''Devet rijeka'' . Publikovali su i kalendar posvecen rijeci Sani, te uradili profesionalni video, dokumentarnu emisiju, o svojoj kampanji .

Konacno,  pod pritiskom ove javne kampanje, predstavnici Elektroprivrede, zvanicnici Unsko – sanskog kantona i predstavnici Federalnih ministarstava organizovali su zvanicni sastanak u Sanskom Mostu.

 

Pregovori

Dvije NVO iz sanske regije, ''Devet rijeka'' i ''Sana'' zajedno sa omladinskim centrom, kontaktirale su Opcinsko vijece u Sanskom Mostu i zatrazile referendum koji ce odluciti da li ce se hidroelektrane graditi ili ne . Na kraju  dobili svoju ekolosku bitku : opcisko vijece odlucilo je da do daljnjeg obustavi  sve aktivnosti na izgradnji hidroelektrana, dok se ne napravi objektivna i relevantna studija o ekoloskim aspektima te izgradnje. Ova uspjesna kampanja, predvodjena lokalnim ne vladinim organizavijama ( NVO ) imala je mnoge pozitivne, dalekosezne posljedice .

Pored cinjenice da je obustavljena izgradnja elektrana koje bi mogle nanijeti veliku ekolosku stetu, stanovnici Sanskomg Mosta naucili su kolika je stvarna moc javnosti kada je posvecena plemenitom cilju i kako ljudi, kao organizovana grupa gradjana, mogu uticati na svoju sudbinu .

Omladinski centar ima zelju da nastavi svoje ekoloske aktivnosti i trazi podrsku donatora i javnosti.